Mieux vaut déjà être rabbin par Samy Staroswiecki

Bains juifs à Labun en Ukraine (1923)
Bains juifs à Labun en Ukraine (1923)

Mieux vaut déjà être rabbin.

Dans un shtetl, au pays, se trouvait un juif qui aurait bien voulu que son fils unique devienne rabbin, mais celui-ci ne le voulait à aucun prix.
Il prétendait même qu’on pouvait lire dans la Mishna le verset suivant :
« Usno et harabones « (tu détesteras le rabbinat)*. Il ne faut pas aimer le rabbinat, parce qu’il faut toujours flatter les notables.
-Que veux-tu être ? lui demanda son père
-Je ne veux être qu’un employé des bains, lui répondit son fils.
Entendant la décision de son fils unique, le juif sauta littéralement en l’air, mais sachant que son fils était très têtu, il ne pipa mot. Le vendredi suivant, il partit aux bains avec son fils. Sur place, il lui montra que quand un homme riche arrivait, l’employé aux bains le flattait, lui donnait une belle verge de bouleau, un morceau de savon, un drap et deux serviettes, mais quand un pauvre juif demandait à l’employé des bains le même traitement ,l’employé lui répondait :
-Quoi pour tes 10 kopeks, je te donnerais tout ce que je donne au notable qui lui, me donne un rouble ?
-Alors tu vois, mon fils, dit le père, qu’un employé aux bains doit aussi flatter.
Dans ces conditions, il vaut mieux encore être rabbin.

* Allusion à un traité de la Mishna
משנה · סדר נזיקין · מסכת אבות · פרק א · משנה י
שְׁמַעְיָה וְאַבְטַלְיוֹן קִבְּלוּ מֵהֶם. שְׁמַעְיָה אוֹמֵר, אֱהוֹב אֶת הַמְּלָאכָה, וּשְׂנָא אֶת הָרַבָּנוּת, וְאַל תִּתְוַדַּע לָרָשׁוּת


Shoyn glaykher a rov

In a shtetl in der alter heym iz geven a yid ,vos hot fun zayn ben- yokhid gevolt makhn a rov, ober der bokher hot beshum oyfn nit gevolt .Er hot getanet az afile in perek shteyt : usno et horabones. Men zol faynt hobn dos rabones vayl tsu zayn a rov muz men khanfenen di balebatim.
– Vos zhe den vilstu zayn ? fregt der foter.
– Ikh vil nor zayn a beder , hot der zun geentfert.
Herendik ot dem bashlus fun zayn ben- yokhid, hot der yid azh oyfgetsitert, nor visndik az zayn zun iz a groyser akshn, hot er geshvign, nor dem noenstn freytog hot er dem zun mitgenumen in merkhets arayn.Dortn, hot er zayn zun geviszn az vi s’ iz arayngekumen der gevir funem shtetl , hot im der beder shtark gekhanfet, un gegebn a fayn beziml, a shtik zeyf, a laylekh un tsvey hantukher, ober ven a yid an oreman hat baym beder gebetn di zelbe zakhn, hot der beder geentfert:
– Vos ? far dayne tsen kopikes zol ikh dir gebn alts vos ikh gib dem gevir, vos tsolt mir a gantsn rubl ?
– Zest shoyn, mayn kind, zogt der foter .Vi a beder muz zikh oykh khanfenen, iz oyb azoy iz dokh shoyn glaykher tsu zayn a rov !…


שױן גלײַכער אַ רבֿ

אין אַ שטעטל אין דער אַלטער הײם איז געװען אַ ייִד װאָס האָט פֿון זײַן בן- יחיד געװאָלט מאַכן אַ רב, אָבער דער בחור האָט בשום אופֿן ניט געװאָלט .ער האָט געטענהעט ,אַז אַפֿילו אין פּרק שטײט: וּשְׂנָא אֶת הָרַבָּנוּת. מען זאָל פֿײַנט האָבן דאָס רבנות, װײַל צו זײַן אַ רבֿ מוז מען חנפֿענען די בעלי-בתים.
– װאָס זשע דען װילסטו זײַן ? פֿרעגט דער פֿאָטער.
– איך װיל נאָר זײַן אַ בעדער, האָט דער זון געענטפֿערט .הערענדיק אָט דעם באַשלוס פֿון זײַן בן -יחיד ,האָט דער ייִד אַזש אױפֿגעציטערט .נאָר װיסנדיק אַז זײַן זון איז אַ גרױסער עקשן ,האָט ער געשװיגן, נאָר דעם נאָענסטן פֿרײטאָג ,האָט ער דעם זון מיטגענומען אין מרחץ אַרײַן. דאָרטן, האָט ער זײַן זון געװיזן ,אַז װי ס’ איז אַרײַנגעקומען דער גבֿיר פֿונעם שטעטל ,האָט אים דער בעדער שטאַרק געחנפֿעט און געגעבן אַ פֿײַן בעזימל, אַ שטיק זײף, אַ לײַלעך און צװײ האַנטוכער.
אָבער װען אַ ייִד אַן אָרעמאַן האַט בײַם בעדער געבעטן די זעלבע זאַכן, האָט דער בעדער געענטפֿערט:
– װאָס? פֿאַר דײַנע צען קאָיפּיקעס זאָל איך דיר געבן אַלץ װאָס איך גיב דעם גבֿיר ,װאָס צאָלט מיר אַ גאַנצע רובל?
– זעסט שױן מײַן קינד, זאָגט דער פֿאָטער, װי אַ בעדער מוז זיך אױך חנפֿענען. איז אױב אַזױ איז דאָך שױן גלײַכער צו זײַן אַ רבֿ