Des exemples de phrases pour mieux comprendre l’emploi des différentes propositions.
” פֿון “; fun
1. ” פֿון פּאַריז ביז ירושלים ”
fun Pariz biz Yerushalayim
de Paris à Jérusalem
2. ” אַרױסנעמען טעפּלעך פֿון אױװן ”
aroysnemen teplekh fun oyvn
sortir des tasses du four
3. ” שטאַמען פֿון פּױלן ”
shtamen fun poyln
être originaire de Pologne
4. ” אַ מהלך פֿון צװאָנציק קילאָמעטער ”
a mehalekh fun tsvontsik kilometer
une distance de vingt kilomètres
5. ” פֿון אײן עק װעלט ביזן צװײטן ”
fun eyn ek velt bizn tsveytn
d’un bout du monde à l’autre
6. ” אַראָפּ פֿון גלײַכן װעג ”
arop fun glaykhn veg
sorti du droit chemin
7. ” זיך אַרױסשלאָגן פֿון קאָפּ ”
zikh aroysshlogn fun kop
se sortir de la tête (littéralement: se chasser de la tête)
8. ” אַראָפּ פֿון זינען ”
arop fun zinen
qui a perdu la tête (littéralement: tombé de l’esprit)
9. ” אַ רױסגעין פֿון די כּלים ”
aroysgeyen fun di keylim
sortir de ses gonds (littéralement: sortir des outils)
10. ” אַרױסשפּרינגען פֿון דער אײגענער הױט ”
aroysshpringen fun der eygener hoyt
être choqué (littéralement: sauter hors de sa propre peau)
11. ” דאָס פֿישעלע ין טײַכעלע יז נאָך װײַט פֿון בײַכעלע ”
dos fishele in taykhele iz nokh vayt fun baykhale
il y a loin de la coupe aux lèvres (littéralement: le petit poisson dans la petite rivière est encore loin du petit ventre)
12. ” אַ מעשׂה פֿון אַמאָל ”
a mayse fun amol
une vieille histoire (littéralement: une histoire d’autrefois)
13. ” פֿון מײַן קומען קײן אַרץ-ישׂראל ”
fun mayn kumen keyn erets-yisroël
depuis mon arrivée en Israël
14. ” די יאָרן פֿון פֿאַר די מלחמה ”
di yorn fun far di milkhome
les années d’avant-guerre
15. ” פֿון פֿאַרן עמיגרירן קײן אַמעריקע ”
fun farn emigrirn keyn amerike
d’avant l’émigration en Amérique
16. ” ציטערן פֿון שרעק ”
tsitern fun shrek
trembler de peur
17. ” זיך קײַקלען פֿון געלעכטער ”
zikh kayklen fun gelekhter
se tordre de rire (littéralement: se rouler de rire)
18. ” פֿון פֿיל רײדן קומט אַרױס לײדן ”
fun fil reydn kumt aroys leydn
trop parler nuit (littéralement: de beaucoup de paroles, il sort beaucoup d’ennuis
19. ” חלומען פֿון אַ בעסערער װעלט ”
kholemen fun a beserer velt
rêver d’un monde meilleur
20. ” חוזק מאַכן פֿונעם שלימזל ”
khoyzek makhn funem shlimazl
se moquer du malchanceux
21. ” אַ שטיק סחורה פֿון פֿינף מעטער ”
a shtik skhoyre fun finf meter
un morceau de tissu de cinq mètres
22. ” אַ זקן פֿו ן עטלעכע און זיבעציק יאָר ”
a zokn fun etlekhe un zibetsik yor
un vieillard de soixante dix et quelques années
23. ” אַ באַגעגעניש פֿון אַ פּאָר מינוט ”
a bagegenish fun a por minut
une rencontre de quelques minutes
24. ” אַ קלײד פֿון זײַד ”
a kleyd fun zayd
une robe de soie
25. ” מלבּושים פֿון אַטלעס ”
malbushim fun atles
des vêtements de satin
26. ” אַ מענטש יז אַמאָל שטאַרקער פֿון אײזן און אַמאָל שװאַכער פֿון אַפֿליג ”
a mentsh iz amol shtarker fun ayzn un amol shvakher fun a flig
un homme est parfois plus fort que le fer et parfois plus faible qu’une mouche
27. ” דאָס שענסטע קינד פֿון דער גאַנצער משפּחה ”
dos shenste kind fun der gantser mishpokhe
le plus bel enfant de toute la famille
28. ” אַלץ װערט באַשײנט פֿון דער זון ”
alts vert basheynt fun der zun
tout est illuminé par le soleil
29. ” ער יז פֿאַרגעסן עגװאָרן פֿון גאָט ון פֿון לײַט ”
er iz fargesn gevorn fun got un fun layt
il fut oublié de Dieu et des hommes
30. ” ער יז פֿון די נגידים פֿון שטעטל ”
er iz fun di negidim fun shtetl
il fait partie des richards du village
31. ” פֿון קערנדלעך אַ הײַפֿעלע, פֿון טראָפּנדלעך אַ טײַכעלע. ”
fun kerndlekh a hayfele, fun tropndlekh a taykhele
les petites ruisseaux font les grandes rivières (littéralement: avec des petites graines un petit tas, avec des petites gouttes un ruisselet)
32. ” אַ מזל פֿון אַ גביר ”
a mazl fun a gevir
une chance de richard
33. ” אַ װעלט פֿון פֿעלדער ון װעלדער ”
a velt fun felder un fun velder
un monde de champs et de forêts
34. ” גאָט פֿון אברהם, פֿון יצחק און פֿון יעקב, באַהיט מיך און דײַן פֿאָלק ישראַל ”
got fun avrom, fun yitskhok un fun yankef, bahit mikh un dayn folk yisroel
Dieu d’Abraham, d’Isaac et de Jacob, protège-moi et ton peuple Israël
35. ” בעסער אַ פּאַטש פֿון אַ חכם אײדער אַ קוש פֿון אַ נאַר ”
beser a patsh fun a khokhem, eyder a kush fun a nar
mieux vaut la gifle d’un sage que le baiser d’un imbécile
” אין ” = in
36. ” קײן בעסער אָרט יז ניטאָ אין דער װעלט װי די הײם ”
keyn beser ort iz nito oyf der velt vi di heym
il n’y a pas de meilleur endroit au monde que chez soi
37. ” עמיגרירן אין אַרגענטינע ”
emigrirn in argentine
émigrer en Argentine
38. ” אונטערטונקען זיך אין ימ-התּלמוד ”
untertunken zikh in yam-hatalmud
se plonger dans la mer du talmud
39. ” גײן אין פֿײַער אין אין װאַסער ”
geyn in fayer un in vaser
braver tous les dangers (littéralement: aller dans le feu et dans l’eau)
40. ” תּירה אין קעפּעלע, קאַשע אין טעפּעלע ”
toyre in kepele, kashe in tepele
torah dans la tête, bouillie dans l’assiette
41. ” עס קלאַפּט אַ צאָן אין אַ צאָן ”
es klapt a tson in a tson
claquer des dents
42. ” שלאָגן זיך קאָפּ אין װאַנט ”
shlogn zikh kop in vant
se cogner la tête contre les murs
43. ” אױסגעפּוצט אין עסיק און אין האָניק ”
oysgeputst in esik un in honik
sur son 31 (lit: pomponné de vinaigre et de miel)
44. ” ניט צומאַכן קײן אױג אין יענער נאַכט ”
nit tsumakhn keyn oyg in yener nakht
ne pas fermer l’oeil de la nuit
45. ” שטײן אין געהאַקטע צרותּ ”
shteyn in gehakte tsores
avoir un paquet d’ennuis
46. ” גלײבן אין מענטשן ”
gleybn in mentshn
croire aux hommes
47. ” זיך דערמאַנען אין די יונגע יאָרן ”
zikh dermanen in di yunge yorn
se souvenir de ses jeunes années
48. ” םגולגל װערן אין אַ הונט ”
megulgl vern in a hunt
se métamorphoser en chien
49. ” נעמען אָנטײל אין יענעמס לײַדן ”
nemen onteyl in yenems laydn
compatir aux souffrances d’autrui
50. ” אַרײַנפֿאַלן אין מרה-שחורה ”
araynfaln in moreshkhoyre
sombrer dans la mélancolie
” אױף ” = oyf
51. ” גײן אױף דער גאַס ”
geyn oyf der gas
marcher dans la rue
52. ” װױן אױפֿן צװײטן גאָרן ”
voynen oyfn tsveytn gorn
habiter au deuxième étage
53. ” אױפֿן פּריפּעטשיק ברענט אַ פֿײַערל ”
oyfn pripetshik brent a fayerl
sur le fourneau brûle une petite flamme
54. ” אײנער האָט עס אױף דער לונג, דער אַנדערער אױף דער צונג ”
eyner hot es oyf der lung, der anderer oyf der tsung
chez l’un c’est le poumon, chez un autre la langue
55. ” שטײן אױף הײסע קױלן ”
shteyn oyf heyse koyln
être sur des charbons ardents
56. ” פֿאַרטיק מאַכן אױף מאָרגן ”
fartik makhn oyf morgn
finir pour demain
57. ” אַרױספֿאָרן אױפֿן גאַנצן זומער ”
aroysforn oyfn gantsn zumer
partir pour tout l’été
58. ” זיך האָדעװען אױף טרוקן ברױט ”
zikh odeven oyf trukn broyt
être au pain sec
59. ” האַנדלען אױף לינק ”
handlen oyf link
faire du marché noir (lit: commercer à gauche)
60. ” רעדן אױף מאַמע-לשון ”
redn oyf mame-loshn
parler en yiddish
61. ” טױב זײַן אױף אײן אױער ”
toyb zayn oyf ein oyer
être sourd d’une oreille
62. ” טױגן אױף כּפּרות ”
toygn oyf kapores
ne servir à rien, être bon à jeter
63. ” זיך האַלטן אױף אַ האָר ”
zikh haltn oyf a hor
ne tenir qu’à un fil (cheveu)
64. ” בעטן אױף אַ גוט יאָר ”
betn oyf a gut yor
prier pour une bonne année
65. ” קומען אױף לעקעך און בראַנפֿן ”
kumen oyf lekekh un branfn
arriver pour les réjouissances (lit: venir pour le lekekh et la vodka)
66. ” דו דאַרפֿסט געבן אַ קװעטש אױפֿן “אָנטײל” קנעפּל ”
du darfst gebn a kvetsh oyfn “onteyl” knepl
tu dois cliquer sur le bouton “participe”
67. ” ניט האָבן אױף שבּת ”
nit hobn oyf shabes
être pauvre (lit: ne pas avoir assez pour faire le shabbat)
68. ” שטודירן אױף דאָקטער ”
shtudirn oyf dokter
faire médecine
69. ” ניטאָ קײן טראָפּנס אױף האַרצװײטיק ”
nito keyn tropns oyf hartsveytik
il n’y a pas de médicaments contre les peines de coeur (tropns = gouttes)
70. ” איבערלאָזן די שטוב אױף הפֿקר ”
iberlozn di shtub oyf hefker
laisser la maison à l’abandon
71. ” אױף נסים טאָר מען זיקה ניט פֿאַרלאָזן ”
oyf nisim tor men zikh nit farlozn
on ne doit pas compter sur des miracles
72. ” אַכטונג געבן אױף די קינדער ”
akhtung gebn oyf di kinder
surveiller les enfants
73. ” ברוגז װערן אױפֿן חבר ”
broyges vern oyfn khaver
se fâcher avec son ami
74. ” !אַ געזונט אױף אײַך ”
a gezunt oyf aykh!
bonne santé!
75. ” !אַ בראָך אױף דיר און אױף דײַן גאַנצער טרײפֿענער משפּחה ”
a brokh oyf dir un oyf dayn gantser treyfener mishpokhe!
malheur à toi et à toute ta famille de batards!
“פֿאַר” = far
76. ” !אײנער פֿאַר אַלע, אַלע פֿאַר אײנעמ ”
eyner far ale, ale far eynem!
un pour tous, tous pour un!
77. ” טאָן אַלץ פֿאַר די קינדער ”
ton alts far di kinder
tout faire pour les enfants
78. ” איטלעכער פֿאַר זיך, גאָט פֿאַר אונדז אַלע ”
itlekher far zikh, got far undz ale
chacun pour soi et Dieu pour tous
79. ” ער איז פֿאַר מיר ניט קײן חבר ”
er iz far mir nit keyn khaver
il n’est pas mon ami
80. ” פֿאַר אַ הונגעריק בײַכל איז קירבעס אױך אַ מאַכל ”
far a hungerik baykhl iz kirbes oykh a maykhl
ventre affamé, se régale d’une citrouille
81. ” אַן אױג פֿאַר אַן אױג, אַ צאָן פֿאַר אַ צאָן ”
an oyg far an oyg, a tson far a tson
oeil pour oeil, dent pour dent
82. ” פֿאַר קײן געלט אױף דער װעלט ”
far keyn gelt oyf der velt
pour rien au monde
83. ” פֿאַר זײַנע יאָרן איז ער הױך געװאַקסן ”
far zayne iorn iz er hoykh gevaksn
il a beaucoup grandi pour son âge
84. ” פֿאַר אַ גנב איז קײן שלאָס פֿאַראַן ”
far a ganef iz keyn shlos faran
aucune serrure ne résiste à un voleur
85. ” װער עס טױגט ניט פֿאַר זיך, דער טױגט ניט פֿאַר יענער ”
ver es toygt nit far zikh, der toygt nit far yener
qui ne convient pas pour soi, ne convient pas pour autrui
86. ” ?װאָס איז פֿלינקער פֿאַר אַ מױז ”
vos iz flinker far a moyz?
qu’est-ce qui est plus agile qu’une souris?
87. ” אַז מען אַנטלױפֿט פֿאַר פֿײַער, באַגעגנט מען דאָס װאַסער ”
az men antloyft far fayer, bagegnt men dos vaser
quand on se sauve devant le feu, on rencontre l’eau
88. ” דינגען זיך פֿאַר אײער ”
dingen zikh far eyer
marchander pour des oeufs
89. ” כאַפּן גאָט פֿאַר דער באָרד ”
khapn got far der bord
attraper Dieu par la barbe
90. ” אַז מען װאַרפֿט פֿאַר זיך, געפֿינט מען הינטער זיך ”
az men varft far zikh, gefint men hinter zikh
quand on jette devant soi, on trouve derrière soi
“בײַ” = bay
91. ” שטײן בײַם טײַך און בעטן אַ טרונק װאַסער ”
shteyn baym taykh un betn a trunk vaser
être à côté de la rivière et demander une gorgée d’eau
92. ” שטײן בײַם כּותל מערבי ”
shteyn baym koysl-marovi
se tenir près du Mur des Lamentations
93. ” זײַן בײַם זײדן ”
zayn baym zeydn
être chez le grand-père
94. ” ניט לײענען בײַם עסן ”
nit leyenen baym esn
ne pas lire pendant le repas
95. ” בײַ אַ בריה אַ װײַב האָט דער מאַן אַ סהײנע באָרד ”
bay a berye a vayb, hot der man a sheyne bord
quand l’épouse est une bonne ménagère, le mari a une belle barbe
96. ” בײַ אַ פֿױלן װאַקסט דער װעג אונטער די פֿיס ”
bay a foyln vakst der veg unter di fis
la route pousse sous les pieds du paresseux
97. ” בײַ אַ פֿערד קוקט מען אין די זײן, בײַ אַ מענטש – אױפֿן שׂכל ”
bay a ferd kukt men in di tseyn, bay a mentsh – oyfn seykhl
on juge un cheval à ses dents, un homme – à son intelligence
98. ” בײַ גאָט איז אַלץ מעגלעך ”
bay got iz alts meglekh
à Dieu, tout est possible
99. ” דער מענטש איז בײַ זיך אַלײן פֿאַרנאַרט ”
der mentsh iz bay zikh aleyn farnart
l’homme se leurre soi-même
100. ” בײַ מיר ביסטו שײן, בײַ מיר האָסטו חן, בײַ מיר ביסטו טײַערער װי גאָלד ”
bay mir bistu sheyn, bay mir hostu khen, bay mir bistu tayerer vi gold
pour moi tu es belle, pour moi tu as du charme, pour moi tu es plus précieuse que l’or
” מיט ” = mit
101. ” שרײַבן קאָטשערעס מיט לאָפּעטעס “
shraybn kotsheres mit lopetes
écrire en pattes de mouche, (lit: écrire des tisonniers et des pelles)
102. ” קובעבע מיט קאַטשקעמילך ”
kubebe mit katshkemilkh
balivernes (lit: poivre à queue et lait de canard)
103. ” דער אָרעמאַן מיט זײַנע בעבעכעס ”
der oreman mit zayne bebekhes
le miséreux avec ses haillons
104. ” אַ דין-תּירה מיטן װינט ”
a dintoyre mitn vint
une affaire sans fondement (lit: un procès rabbinique contre le vent)
105. ” מיט אַ נאַר איז אַ אײביקע צער ”
mit a nar iz a eybike tsar
un imbécile est un chagrin sans fin
106. ” לאַכן מיט טרערן ”
lakhn mit trern
rire aux larmes
107. ” סטראַשען מיט באַשטראָפֿן ”
strashen mit bashtrofn
menacer de punition
108. ” פּינטלען מיט די אָיגן ”
pintlen mit di oygn
ciller des yeux
109. ” קריצן ם יט די צײן ”
kritsn mit di tseyn
grincer des dents
110. ” האָרעװען מיטן ביטערן שװײס ”
horeven mitn bitern shveys
s’épuiser au travail (lit: trimer avec la sueur amère)
111. ” יידל מיטן פֿידל, בערל מיטן באַס ”
yidl mitn fidl, berl mitn bas
Yidl et son violon, Berl et sa contrebasse
112. ” אַז מע בריט זיך אָפּ מיט הײסן, בלאָזט מען אױפֿן קאַלטן ”
az me brit zikh op mitn heysn, blozt men oyfn kaltn
chat échaudé craint l’eau froide (lit: quand on se brule avec du chaud, on souffle sur le froid)
113. ” מיט ברױט און קרױט פֿאַרטרײַבט מען די נױט ”
mit broyt un kroyt fartraybt men di noyt
avec du pain et du chou, on chasse la pénurie
114. ” ?מיט װאָס הײבט זיך אָן דער טױט און מיט װאָס לאָזט ער זיך אױס ”
mit vos heybt zikh on der toyt un mit vos lozt er zikh oys?
Où commence la mort et où s’arrête-t-elle?
115. ” דער שוסטער מיט אַ נאָל און דער שנײַדער מיט אַ שער ”
der shuster mit a nol, der shnayder mit a sher
le cordonnier et son alene, le tailleur et ses ciseaux
” צו ” = tsu
116. ” גײן זום רבין ”
geyn tsum rebn
aller voir le rebbe
117. ” אָננעמען פֿאַר אַן אױער און צופֿירן צו דער טיר ”
onnemen far an oyer un tsufirn tsu der tir
attraper par une oreille et conduire à la porte
118. ” דער װײַטסטער װעג איז צו דע עיגענער קעשענער ”
der vaytster veg iz tsu der eygener keshene
le chemin le plus long est celui de sa propre poche
119. ” פֿאָרן צו קריגן ירושה און באַצאָלן פֿאַר דער קבורה ”
forn tsu krign yerushe un batsoln far der kvure
partir chercher l’héritage et payer l’enterrement
120. ” !אַז אָך און װײ איז צו מײַנע יאָרן ”
az okh un vey iz tsu mayne yorn!
pauvre de moi! (lit: malheur de malheur à mes années!)
121. ” פֿאַרבעטן צו דער סעודה ”
farbetn tsu der sude
inviter au repas de fête
122. ” עס פֿעלט אים צום רומל ”
es felt im tsum ruml
(iron) il ne lui manque plus que ça pour être heureux; (lit: il ne lui manque qu’une carte pour avoir un flush)
123. ” מאַכן אַ סוף צו אַזעלכע פֿירונגען ”
makhn a sof tsu azelkhe firungen
en finir avec de tels comportements
124. ” איבערלאָזן יענעם צו זײַן גורל ”
iberlozn yenem tsu zayn goyrl
abandonner l’autre à son destin
125. ” שטרעבן צו אַן אומדערגרײכלעכן אידעאַל ”
shtrebn tsu an umdergreykhlekhn ideal
aspirer à un idéal impossible à atteindre
” איבער ” = iber
126. ” האָבן אַ דאַך איבערן קאָפּ ”
hobn a dakh ibern kop
avoir un toit au-dessus de la tête
127. ” אַװעקשטעלן דאָס פּינטל איבערן שין ”
avekshteln dos pintl ibern shin
mettre les points sur les i (lit: mettre le point sur le shin)
128. ” אַרומפֿאָרן איבער דער ברײטער װעלט ”
arumforn iber der breyter velt
parcourir le vaste monde
129. ” ?װי קומט די קאַץ איבערן װאַסער ”
vi kumt di kats ibern vaser?
comment s’en sortir? (lit: comment le chat va-t-il traverser la rivière?)
130. ” איבער אַ נידערקן צױם שפּרינגען אַלע ציגן ”
iber a niderikn tsoym shpringen ale tsign
trop facile! (lit: quand la clôture est basse, toutes les chèvres savent sauter par-dessus)
131. ” באַרימט װערן איבער דער לענג אין איבער דער ברײט פֿון לאַנד ”
barimt vern iber der leng un iber der breyt fun lang
devenir célèbre à travers tout le pays (lit: sur la longueur et sur la largeur)
132. ” װערן רױט יבער די אױערן ”
vern royt iber di oyern
rougir jusqu’aux oreilles
133. ” פֿאַרליבט איבער די אױערן ”
farlibt iber di oyern
follement amoureux (lit: amoureux par-dessus les oreilles)
134. ” איבער די הונדערט-און-צװאַנציק אין גן-עדן ”
iber di hundert-un-tsvantsik in gan-eydn
après cent vingt ans au paradis
135. ” חן גײט איבער שײן ”
kheyn geyt iber sheyn
le charme survit à la beauté
136. ” פֿאַלן איבער אַ שטרױ ”
faln iber a shtroy
trébucher sur une brindille
137. ” אַ בּרוגז איבער אַן אומפֿאַרשטענדעניש ”
a broyges iber an umfarshtendenish
une fâcherie sur une incompréhension
138. ” איבער אַ הון און אַ האָן איז דער בּית-המקדש חרוב געװאָרן ”
iber a hun un a hon iz der beysamikdesh khorev gevorn
petites causes, grands effets (lit: pour une poule et un coq, le temple de Jérusalem fut détruit)
139. ” רחמנות האָבן איבער אַ קאַליקע ”
rakhmones hobn iber a kalike
avoir pitié d’un handicapé
140. ” איבער אַ קלײן שרײַפֿעלע קען קאַליע װערן די גאַנצע מאַשין ”
iber a kleyn shrayfele ken kalye vern di gantse machin
pour une petite vis, toute la machine peut tomber en panne
” אָן ” = on
141. ” זיך האַלטן אָן דער מאַמעס פֿאַרטעך ”
zikh haltn on der mames fartekh
s’accrocher aux jupons de sa mère (lit: au tablier de sa mère)
142. ” אַ מעסער שאַרפֿט זיך אָן אַ מעסער ”
a meser sharft zikh on a meser
le couteau s’affûte sur le couteau
143. ” װען די כּלה איז אױף דער צײַט, קוקן די מחותּנים אָן דער זײַט ”
ven di cale iz oyf der tsayt, kukn di mekhutonim on der zayt
quand la jeune mariée est proche du terme, les beaux-parents regardent ailleurs
144. ” זיך שלאָגן קאָפּ אָן שטײן ”
zikh shlogn kop on shteyn
se cogner la tête contre les pierres
145. ” אַן אײזל דערקענט מען אָן די לאַנגע אױערן, אַ נאַר אָן דער לאַנגער צונג ”
an eyzl derkent men on di lange oyern, a nar on der langer tsung
on reconnait l’âne à la longueur de ses oreilles, l’imbécile à la longueur de sa langue
” אַרום ” = arum
146. ” שטײן אױף דער װאַך אַרום דעם קיבוץ ”
shteyn oyf der vakh arum dem kibuts
monter la garde autour du kibboutz
147. ” דאָס קאָסט אַרום אַ הונדערטער ”
dos kost arum a hunderter
cela coûte environ un billet de cent
148. ” פֿירן אַ װיכּוח אַרום פֿאַר װעמען צו שטימען בײַ די װאַלן ”
firn a vikuekh arum far vemen tsu shtimen bay di valn
mener un débat sur pour qui voter aux élections
149. ” זיך מתװכּח זײַן אַרום דער סהװערער עקאָנאָמישער סיטוציע ”
zikh misvakeyekh zayn arum der shverer ekonomisher situatsye
polémiquer sur la situation économique difficile
150. ” זיך קריגן אַרום די הוצאַות ”
zikh krign arum di oytses
se disputer sur les dépenses
” דורך” = durkh
151. ” פֿאָרן דורכן גאַנצן מדבּר ”
forn durkhn gantsn midber
traverser tout le désert
152. ” אַ שטראַל ליכט ברעכט זיך דורך דעם ייאוש װאָס האָט זײ אַרומגענומען ”
a shtral likht brekht zikh durkh dem yeyesh vos hot zey arumgenumen
un rayon de lumière s’infiltre à travers le désespoir qui les enveloppait
153. ” דורך דעם קלײנעם מײַזעלע איז דער מעכטיקער לײב אַרױס פֿון דער נעץ ”
durkh dem kleynem mayzele iz der mekhtiker leyb aroys fun der nets
grâce à la petite souris, le puissant lion s’est dégagé du filet
154. ” דורך אַ פּאַרטאַטש װעט אין ניװעץ גײן די גוטע סחורה ”
durkh a partatsh vet in nivets geyn di gute skhoyre
à cause d’un maladroit, la bonne marchandise sera perdue
155. ” געראַטעװעט װערן דורך די פּעקלעך װאָס חברים האָבן אַרײַנגעשיקט אין לאַגער ”
geratevet vern durkh di peklekh vos khaveyrim hobn arayngeshikt in lager
être sauvé par les paquets envoyés au camp par des amis
” הינטער ” = hinter
156. ” קוקט מען פֿאַר זיך איז שלעכט, קוקט מען הינטער זיך איז נאָך ערגער ”
kukt men far zikh iz shlekht, kukt men hinter zikh iz nokh erger
quand on regarde devant soi, c’est mauvais, quand on regarde derrière soi, c’est encore pire
157. ” הינטערן בראַנפֿן באַהאַלט זיך דער נאַר ”
hintern branfn bahalt zikh der nar
derrière la vodka se cache l’imbécile
158. ” די כּװנה הינטער זײַן גוטסקײט איז אונדז אָפּצונאַרן ”
di kavone hinter zayn gutskeyt iz undz optsunarn
le but, derrière sa bonté, est de nous tromper
159. ” פֿון הינטער זײַן סטראַשען קוקט אַרױס זײַן מורא פֿאַר אונדז ”
fun hinter zayn strashen kukt aroys zayn moyre far undz
derrière ses menaces perce sa peur de nous
160. “! װײ װאָס עס טוט זיך הינטער די הרי-חושך ”
vey vos es tut zikh hinter di hore-khoyshekh!
il s’en passe de belles au bout du monde!
” װעגן ” = vegn
161. ” קײנער דאַרף ניט װיסן ניט װעגן אונדזערע פֿרײדן, ניט װעגן אונדזערע לײדן ”
keyner darf nit visn nit vegn undzere freydn, nit vegn undzere leydn
personne ne doit rien savoir, ni de nos joies, ni de nos peines.
162. ” די צוקונפֿט װאָס װעגן איר חלומט מען אַזױ פֿיל ”
di tsukunft vos vegn ir kholemt men azoy fil
le futur dont on rêve tant
163. ” מע דאַרף אַ טראַכט טאָן װעגן נעמען עפּעס אין מױל אַרײַן ”
me darf a trakht ton vegn nemen epes in moyl arayn
il faut penser à manger un morceau (lit: à prendre quelque chose dans la bouche)
164. ” שרײַבן װעגן אַ װיכטיקן ענין ”
shraybn vegn a vikhtikn inyen
écrire sur un sujet important
165. ” רעדן װעגן פֿאַראַיאָריקן שנײ ”
redn vegn farayorikn shney
parler de choses sans importance (lit: parler de la neige de l’an dernier)